Ministranci
SŁOWNIK MINISTRANTA
ABSOLUCJA (rozgrzeszenie) – udzielane przez kapłana w sakramencie pokuty odpuszczenie grzechów.
ADORACJA – oddanie czci, uwielbienie, uniżenie się przed Bogiem, hołd oddawany Bogu.
AKOLITA – posługujący w liturgii (przygotowuje ołtarz i dary ofiarne oraz pomaga w Rozdawaniu Komunii św. i udzielaniu Komunii chorych).
AKOLITKI – lichtarze z płonącymi świecami używane w czasie czytania Ewangelii oraz w procesjach niesione obok krzyża.
ALBA – długa, biała spodnia szata liturgiczna (kapłana i służby liturgicznej w czasie liturgii) ,symbolizująca łaskę chrztu św.
ALUMN – student Seminarium Duchownego (częściej używa się określenia kleryk).
AMBONA – miejsce do czytań biblijnych oraz wygłaszania homilii (kazań), dziś najczęściej pulpit zwany ambonką usytuowany w prezbiterium.
AMPUŁKI – są to naczynia liturgiczne w kształcie małych dzbanuszków w których podaje się wino i wodę do mszy św.
ANIOŁ PAŃSKI – modlitwa odmawiana rano, w południe i wieczorem dla uczczenia Wcielenia Bożego i macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny.
ANTYFONA – refren rozpoczynający i kończący psalm w liturgii godzin, używany też podczas Mszy św. i w nieszporach.
APOKRYFY – księgi wczesnochrześcijańskie tematycznie związane z Pismem św. (często zawierają opisy z życia Pana Jezusa).
APOSTOLAT – urząd głoszenia Ewangelii i posługa sakramentalna (duchownego), w przypadku świeckich – czynne zaangażowanie w Kościele poprzez przykład życia i modlitwę.
APSYDA – półkolista wnęka w ścianie kościoła lub kaplicy, zwykle w niej miejsce na tabernakulum lub krzesła dla kapłana.
ARCHIDIECEZJA – jednostka terytorialna administracji kościelnej.
ARCYBISKUP – tytuł biskupa stojącego na czele archidiecezji (metropolii).
ASPERSJA – liturgiczne pokropienie wiernych wodą święconą jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań.
ASYSTA – diakon lub dwaj diakoni towarzyszący biskupowi bądź kapłanowi w uroczystej celebracji.
AUREOLA – koło otaczające głowy świętych (symbolizujące świętość).
BALDACHIM – ozdobny daszek lub ozdobna osłona z materiału nad godnymi czci miejscami i osobami, przede wszystkim jako osłona niesiona nad Najświętszym Sakramentem.
BAPTYSTERIUM – wolno stojąca kaplica chrzcielna lub element dawnych kościołów biskupich, w kościołach parafialnych przeważnie tylko chrzcielnica.
BAZYLIKA – w sensie architektonicznym – kościół wielonawowy (nawa główna wyższa od naw bocznych), basilica minor – tytuł nadawany znaczniejszym kościołom.
BEATYFIKACJA – uznanie za błogosławioną, osobę zmarłą w opinii świętości (poprzedzone procesem beatyfikacyjnym)
BIBLIA – Pismo Święte – zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego zawierających słowo skierowane do ludzi przez Boga.
BIERZMOWANIE – sakrament wtajemniczenia chrześcijańskiego, w którym człowiek otrzymuje w szczególny sposób Ducha Świętego.
BINACJA – dwukrotne odprawianie Mszy św. jednego dnia (prawa binacji udziela Biskup).
BIRET – nakrycie głowy duchownych katolickich.
BISKU – zwierzchnik Kościoła lokalnego (diecezji), który przewodniczy wspólnocie wiernych mocą bezpośredniego apostolskiego pełnomocnictwa.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO – życzenie uzyskania specjalnej przychylności Bożej dla jednostki, wspólnoty lub rzeczy przez odpowiednie słowa i towarzyszące im gesty sakralne, modlitwa nad rzeczą lub osobą w celu uproszenia pomocy od Boga.
BREWIARZ – księga do odprawiania modlitwy uświęcenia dnia (liturgii godzin) przez duchownych i świeckich.
BURSA – sztywna torebka do zawieszenia na szyi, na naczynie z Komunią chorych.
CARITAS – czynne praktykowanie chrześcijańskiej miłości bliźniego lub organizacja dobroczynna działająca w Kościele.
CELEBRANS – osoba przewodnicząca zgromadzeniu liturgicznemu (najczęściej kapłan).
CEREMONIARZ – osoba przygotowująca i koordynująca różne posługi oraz dbająca o spokojny, harmonijny przebieg uroczystości.
CHORAŁ – oficjalny śpiew Kościoła (jednogłosowy), lub księga zawierająca śpiewy liturgiczne.
CHRZEST – pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, uwalnia od grzechu pierworodnego i wszystkich innych grzechów i włącza do Kościoła.
CHRZEŚCIJAŃSTWO – religia założona przez Jezusa Chrystusa. W ciągu wieków swej historii rozpadło się na: Katolicyzm, Prawosławie, Protestantyzm.
CIEMNICA – miejsce w kościele gdzie przechowuje się Najświętszy Sakrament w noc z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek.
CINGULUM – pasek służący do przepasywania alby, element stroju liturgicznego.
CREDO – wyznanie wiary (łac.. credo – wierzę).
CUSTODIA (kustodia) – naczynie, w którym przechowuje się Najświętszą Hostię do wystawienia w monstrancji.
CYBORIUM – puszka (naczynie) do przechowywania Eucharystii pod postacią chleba.
DARY OFIARNE – rzeczy i akty wewnętrzne, które człowiek składa Bogu w czasie Mszy św. Przede wszystkim są to dary chleba i wina, które oznaczają wszelką ofiarę człowieka.
DZWONKI OŁTARZOWE – pojawiły się w liturgii w wieku XIII, zwracają uwagę wiernych na zmianę postawy liturgicznej, zwołują lud i wielbią dźwiękiem Boga.
HOMILIA – (kazanie) jest to słowo kapłana skierowane do wiernych na tle usłyszanych czytań biblijnych.
HYMN – uroczysta pieśń śpiewana na cześć Boga lub świętych.
KIELICH – jest to naczynie liturgiczne w którym w czasie mszy św. składa się wino do konsekracji.
KOMŻA – krótsza szata liturgiczna, zawsze koloru białego; od IX wieku strój ministranta.
KUSTODIA -jest to mała puszka, w niej przechowuje się Najświętszą Hostię przeznaczoną do monstrancji.
LEKCJONARZ -księga zawierająca czytania biblijne na poszczególne dni w roku.
MINISTRANT – członek ludu Bożego, który w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełnia posługę pomocniczą w sposób określony przepisami Kościoła.
MONSTRANCJA – przedmiot liturgiczny w którym umieszcza się Hostię celem adoracji lub procesji.
ODPUST PARAFIALNY – uroczystość, w której parafia w sposób szczególny czci swego Patrona.
OŁTARZ – jest to stół na którym składa się Najświętszą Ofiarę i przy którym rozdziela się Ciało Pańskie.
ORACJA – uroczysta modlitwa odmawiana przez kapłana w imieniu wiernych.
ORNAT – wierzchnia ozdobna szata liturgiczna kapłana odprawiającego Mszę św.
PALKA – służy do nakrycia kielicha mszalnego; kwadratowy kawałek usztywnionego płótna.
PASCHAŁ – świeca symbolizująca Zmartwychwstałego Chrystusa.
PASTORAŁ – ozdobna laska używana przez biskupa jako symbol posługi pasterskiej otrzymanej od Chrystusa.
PATENA – naczynie liturgiczne, na którym składa się w czasie Mszy św. chleb do konsekracji.
PREZBITERIUM – część kościoła, w której znajduje się ołtarz główny.
PROCESJA – uroczysty pochód religijny połączony ze śpiewem.
RESPONSORIUM – powtarzane wersety psalmu stanowiące odpowiedź człowieka na Słowo Boże.
SANCTISSIMUM – łacińska nazwa Najświętszego Sakramentu.
SŁUŻBA LITURGICZNA – zespół ludzi, chłopców i dziewcząt, którzy w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełniają posługę w sposób określony przepisami Kościoła.
STUŁA – część stroju liturgicznego – znak władzy kapłańskiej.
ŚWIĄTYNIA – miejsce gdzie Bóg jest szczególnie obecny i czczony.
TABERNAKULUM – miejsce w kościele, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament
WELON NA KIELICH – tkanina (chusta), którą nakryty jest kielich do momentu przygotowania darów ofiarnych; ponownie kielich nakrywa się tym welonem po Komunii św.
WIERNOŚĆ SŁOWU – dobry ministrant to taki który w życiu codziennym dotrzymuje Panu Bogu i ludziom obiecanego słowa.
WODA ŚWIĘCONA – jest wodą pobłogosławioną przez kapłana, przeznaczoną do czynności liturgicznych.
LITURGIA WŁĄCZENIA CHŁOPCÓW DO GRONA
MINISTRANTÓW i LEKTORÓW
II niedziela czerwca
OBRZĘD WPROWADZENIA MINISTRANTÓW:
Obrzęd wprowadzenia chłopców do posługi ministrantów i lektorów odbywa się w II niedzielę czerwca każdego roku i dokonuje go kapłan (proboszcz lub jego delegat). Obrzęd rozpoczyna się od wywołania kandydatów do posługi ministrantów.
●Ks. Proboszcz: Niech przystąpią ci, którzy mają być dopuszczeni do posługi ministrantów. Wszyscy kandydaci ustawią się przed stopniem ołtarza.
●Ks. Proboszcz: (wygłasza krótkie przemówienie o godności ministranta).
Kochani chłopcy. Po prawie rocznym przygotowaniu, uznając wasze szczere pragnienie, dopuszczam was do pełnienia służby ministranta w zgromadzeniu liturgicznym. Będziecie mogli odtąd nosić świętą księgę, a także krzyż – zwycięski znak naszej wiary, będziecie dawać znaki dzwonkami, podawać dary ofiarne oraz na cześć Boga nosić kadzidło i światło. A teraz zostaną poświęcone wasz komże i pelerynki, które będą waszym strojem, którymi będziecie zdobić ceremonie liturgiczne.
●Ks. Proboszcz:
Módlmy się.
Panie, Boże nasz, uświęć + te szaty przeznaczone na wyłączną służbę Twoją. Spraw, aby wszyscy, którzy je będą nosić, godnie wypełniali zadania wynikające z przyjęcia ich do grona ministrantów. Niech święte czynności liturgii Kościoła, staną się dla nas zapowiedzią udziału w liturgii, do której pielgrzymujemy. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
● Ks. Proboszcz:
Przyjmijcie ten strój ministranta, który ma wam oznaczać czystość i piękno swojej duszy, z jaką powinniście przystępować do usługiwania przy świętych czynnościach. W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.
●Ministranci: Amen.
Następnie wkłada ministrantom komże.
●Ks. Proboszcz: Drodzy ministranci! Dla umocnienia waszej woli złóżcie przed całym zgromadzeniem swoje przyrzeczenia.
● Ministranci:
Ja … / dziękując Chrystusowi Panu/ za łaskę powołania ministranckiego,/ przyrzekam święte czynności ministranta/ wypełniać pobożnie, gorliwie i radośnie/ na chwałę Bożą i dla dobra wspólnoty parafialnej./ Święci Stanisławie i Dominiku módlcie się za nami./ Amen. (tekst przyrzeczenia składają na ołtarzu).
Przyjmij ten strój ministranta, który ma ci oznaczać czystość i piękno twej duszy, z jaką winieneś przystępować do usługiwania przy świętych czynnościach. W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. wkładając ministrantom komże mówi:
● Ministranci:
Módlmy się.
Boże, który patrzysz w głębię serc tych ministrantów + użycz im obfitej łaski, * by zawsze wiernie wypełniali swe obowiązki i stali się kiedyś godnymi służyć ci wraz z Aniołami w niebie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ministranci wchodzą do prezbiterium i zajmują miejsce w swoich ławkach.
OBRZĘD WPROWADZENIA LEKTORÓW:
● Ks. Proboszcz: Niech przystąpią ci, którzy mają być dopuszczeni do posługi lektora.
Wszyscy kandydaci ustawią się przed stopniem ołtarza.
● Ks. Proboszcz: Najmilsi, pokornie prośmy Boga Ojca Wszechmogącego, aby pobłogosławił tych młodzieńców (braci, ministrantów), którzy w zgromadzeniu liturgicznym mają uroczyście czytać Słowo Boże. Niech udzieli im pomocy do godnego wypełnienia tej zaszczytnej i odpowiedzialnej posługi. Kandydaci klękają. Wszyscy przez chwilę modlą się w ciszy. Następnie celebrans wyciąga ręce nad kandydatami i mówi:
Wszechmogący i miłosierny Boże, który w historii zbawienia wielokrotnie objawiłeś się człowiekowi, a gdy nastała pełnia czasów posłałeś swojego Syna, aby objawił wszystkim ludziom tajemnicę Twojej miłości. Prosimy Cię, pobło + gosław tych, których dopuszczasz do pełnienia posługi lektorów. Spraw, aby oni przez czytanie i rozważanie Twojego słowa, byli przez nie kształtowani i wiernie przekazywali je swoim siostrom i braciom. Przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg przez wszystkie wieki wieków.
Wszyscy: Amen. Nowi lektorzy wstają. Następuje błogosławieństwo alb lektorskich, w które ubrani są nowi lektorzy.
● Ks. Proboszcz:
Módlmy się:
Boże, Ojcze Święty, Stwórco świata i Źródło życia. Ty, nam dałeś swego Syna, Jezusa Chrystusa, jako naszego Brata i Odkupiciela. On jest naszą Drogą Prawdą i Życiem. Prosimy Cię, pobło + gosław te alby, które będą nosić lektorzy podczas sprawowania liturgii i odprawiania nabożeństw. Niech te białe alby będą znakiem gotowości uważnego czytania i wiernego wypełniania Słowa Bożego. Przez Chrystusa, Pana Naszego.
Wszyscy: Amen.
Z kolei następuje przekazanie Pisma świętego. Celebrans ukazuje lekcjonarz i mówi:
● Ks. Proboszcz:
Oto księga Słowa Bożego. Poznajcie to słowo i wprowadzajcie je w czyn. Starannie przygotowujcie czytania bliblijne i wiernie przekazujcie Objawienie Boże na duchowy pożytek wasz i wszystkich słuchaczy. A teraz złóżcie swoje przyrzeczenia.
Lektorzy: Dziękując Bogu za łaskę powołania do służby lektorskiej, przyrzekamy powierzone zadania wypełniać gorliwie i sumiennie; przyrzekamy czytać wyraźnie Słowo Boże i według niego żyć. Amen.
Odtąd nowi lektorzy pełnią swoje funkcje liturgiczne.